همه چیز درباره خرید مودم

مودم یکی از لوازم سخت‌افزاری است که با تبدیل سیگنال‌های دیجیتال به آنالوگ و بالعکس امکان اتصال کاربران به اینترنت را فراهم می‌کند. برای مثال بعضی افراد با مودم adsl به اینترنت متصل می‌شوند و نسبت به انجام کارهای خود اقدام می‌کنند. مودم درواقع یک سرواژه است که از ترکیب دوکلمه انگلیسی ساخته شده است.

به‌طورکلی دستگاه مودم رایانه‌ها و روترها را قادر به دریافت و ارسال اطلاعات، در شبکه جهانی وب می‌کند. استفاده از مودم یکی از اصلی‌ترین راه‌های ورود به دنیای اینترنت داخلی، وب جهانی، سرویس‌های آنلاین تجاری، پست الکترونیکی و تمام چیزهایی است که برای داشتن عملکرد مناسب نیازمند اتصال به اینترنت هستند.

توسعه ارتباطات و رشد روزافزون دنیای دیجیتال باعث شده است زندگی مردم هر روز بیش از روز قبل به اینترنت گره بخورد. در دنیای امروز شاهد هستیم حتی ساده‌ترین کارهای روزمره نیز با استفاده از اینترنت انجام می‌شود؛ بنابراین طبیعی است افراد به دنبال ارتباط بهتر و سریع‌تر به اینترنت باشند تا بتوانند علاوه بر انجام کارهای روزمره، امکان انجام وظایف شغلی، ارتباط با سایر افراد و کارهایی ازاین‌دست را انجام دهند.

در این یادداشت بنا داریم تمام چیزهایی که لازم است دررابطه‌با مودم بدانید را به زبان ساده برای شما توضیح دهیم. پاسخ پرسش‌هایی همچون «مودم چیست؟» و اطلاعات جامع دررابطه‌با خرید مودم روتر، انواع مودم‌ها، انواع روترها، انواع برند مودم و در نهایت عیب‌یابی مودم مواردی هستند که با مطالعه این مقاله خواهید آموخت. لطفاً تا پایان این یادداشت با ما همراه باشید.

مودم چیست؟

چند سال بعد از فراگیری اینترنت‌های Dial Up که صدای وصل‌شدنشان هنوز هم برای خیلی از افراد حالت نوستالژی دارد، مودم‌ها ساخته شده و به بازار عرضه شدند تا ابزار ارتباطی میان کاربران و مراکز ارائه‌دهنده اینترنت باشند. به همین دلیل امروزه خرید مودم بسیار رایج است.

هم‌اکنون پس از گذر سالیان و پیشرفت روزافزون تکنولوژی و البته متنوع و پیچیده‌شدن نوع نیاز کاربران، مودم‌ها در مدل‌های مختلفی طراحی و عرضه شدند. در ادامه این یادداشت تلاش می‌کنیم در مرحله نخست توضیح دهیم مودم چیست و در ادامه به معرفی انواع مودم‌ و کاربرد هریک بپردازیم.

کلمه مودم درواقع سرواژه‌ای از دوکلمه به معنای ارسال‌کننده و دریافت‌کننده است. این کلمات نشانگر نوع عملکرد این دستگاه هستند.

کاربرد مودم چیست و چگونه کار می‌کند؟

همان گونه که پیش‌تر نیز گفته شد، مهم‌ترین وظیفه و کاربرد مودم تبدیل سیگنال‌های دیجیتال به آنالوگ و برعکس است. قسمت مدولاتور مودم، با دریافت اطلاعات دیجیتالی کامپیوتر و تبدیل آن‌ها به سیگنال آنالوگ امکان انتقال آن‌ها از طریق خط تلفن یا کابل را فراهم می‌کند.

 در مقابل بخش دمدولاتور مودم به‌صورت بالعکس سیگنال‌های آنالوگ دریافت شده را به سیگنال دیجیتال تبدیل می‌کند تا توسط رایانه قابل‌خواندن شوند. به‌این‌ترتیب رایانه به شبکه جهانی وب متصل می‌شود و کاربر قادر خواهد بود از اینترنت استفاده کند.

مودم ابزاری بسیار بااهمیت بوده و یکی از لوازم اصلی برای استفاده از اینترنت است که برای رایانه‌ها و سایر وسایل الکترونیکی امکان ارسال و دریافت اطلاعات از طریق اینترنت را فراهم می‌کند. برای خرید مودم می‌توانید از طریق شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت اقدامات لازم را انجام دهید.

روتر چیست؟

روتر یا به فارسی مسیریاب یا رهیاب، به دستگاهی از تجهیزات شبکه کامپیوتری گفته می‌شود که جهت اتصال دو یا چند شبکه محلی به هم مورداستفاده قرار می‌گیرد.

به عبارت ساده روتر به ابزاری گفته می‌شود که بسته‌های اطلاعاتی موجود در دستگاه‌های متصل به شبکه را به مقصد موردنظر می‌رساند و از این طریق آن‌ها را به شبکه اینترنت متصل می‌کند. این داده‌ها می‌توانند بین چند دستگاه در شبکه منتقل شوند یا این‌که از دستگاهی به سمت اینترنت فرستاده شوند.

روتر یک «نشانی آی‌پی» به هر یک از دستگاه‌های متصل به شبکه می‌دهد تا در هنگام ارسال و دریافت داده‌ها، نشانی مقصد یا مبدأ خود را بداند. به‌وسیله انجام این کار، روتر اطمینان حاصل خواهد کرد که بسته‌های ارسالی یا دریافتی همیشه به مقصد درست خود برسند و در مسیر شبکه گم نشوند.

برای فهم بهتر نحوه عملکرد روتر، بسته‌های اینترنت را مانند بسته‌های پستی تصور کنید؛ می‌دانیم که هر بسته پستی برای رسیدن به دست دریافت‌کننده صحیح خود به یک نشانی مبدأ نیاز دارد. شبکه محلی کامپیوتری ما نیز درست مثل یک کوچه فرعی در میان یک شهر بزرگ است. به این معنا که تنها دانستن نام این کوچه برای رسیدن بسته به مقصد کافی نیست و پستچی قادر نخواهد بود تنها با در اختیار داشتن نام بک کوچه آدرس صحیح را پیدا کند.

به همین دلیل درصورتی‌که اطلاعات ناقص باشند، ممکن است بسته اطلاعاتی به نشانی دیگری فرستاده شود. ازاین‌رو روتر مطمئن می‌شود که هر نشانی (آی‌پی دستگاه) یک شماره یکتا دارد تا بتواند با استفاده از آن‌ها، بسته‌های خود را به مقصد صحیح تحویل دهد.

درصورتی‌که نیاز به بازگرداندن داده‌ها به فرستنده آن وجود داشته باشد، یا این‌که بخواهید خودتان بسته دیگری ارسال کنید، روتر این کار را برای شما انجام خواهد داد. با این که انجام این کار برای هر بسته اطلاعاتی به‌صورت جداگانه انجام می‌شود، اما سرعت آن به‌اندازه‌ای بالا است که در کمتر از چند هزارم ثانیه انجام می‌شود. گفتنی است حتی در صورت ارسال هم‌زمان چند بسته از چند دستگاه مختلف نیز، کاربر تأخیر خاصی احساس نخواهد کرد.

مودم و روتر چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

باتوجه‌به این‌که امروزه تمام مودم‌ها یک ‌روتر توکار درون خودشان دارند، تفاوت میان مودم و روتر تا اندازه زیادی محو شده است. اما افرادی که روزهای اولیه ورود اینترنت و آغاز فراگیری آن را به‌خاطر داشته باشند، می‌دانند که روتر و مودم شیوه عملکرد متفاوتی دارند.

به‌منظور اتصال به اینترنت از طریق سرویس‌دهنده اینترنت، نیاز به دستگاه مودم خواهید داشت. این مودم ممکن است داخلی یا خارجی باشد. همین‌طور به‌منظور برقرارکردن ارتباط میان دستگاه‌های  الکترونیکی خود در شبکه (من‌جمله مودم) نیازمند روتر خواهید بود. با انجام این کار، روتر به مودم و دستگاه‌های الکترونیکی شما اجازه‌ خواهد داد تا داده‌ها را به جاهای مختلف انتقال ‌دهد. به عبارت بهتر مودم واسطه‌ای است که داده‌ها را به اینترنت ارسال کرده و پاسخ  ارائه شده برای آن را دریافت می‌کند.

مودم‌ها چه انواعی دارند؟

در یک تقسیم‌بندی کلی، مودم‌ها را به دودسته داخلی و خارجی تقسیم می‌کنند. مودم‌های داخلی درواقع همان مودم‌هایی هستند که در بخش سخت‌افزاری دستگاه‌های الکترونیکی‌ مانند تلفن همراه و لپ‌تاپ وجود دارند. درون دستگاه تلفن همراه شما یک مودم داخلی وجود دارد که اتصال اینترنتی از طریق اپراتورهای تلفن همراه مانند رایتل، ایرانسل و همراه اول را فراهم می‌کند. اما مودم‌های خارجی، به دستگاه‌های مستقلی گفته می‌شود که امکان اتصال اینترنت را برای دستگاه‌های دیگر فراهم می‌کند.

شیوه اتصال و انواع زیرساخت مودم‌ها باتوجه‌به نوع فناوری و کاربرد آن‌ها متفاوت است؛ بنابراین بهتر است که ابتدا با انواع مودم‌های رایج در بازار داخل کشور آشنا شویم.

مودم‌ها باتوجه‌به نوع فناوری و کاربردهایی که دارند، روش اتصال و زیرساخت متفاوتی نیز دارند. در ادامه قصد داریم تا شما را با شماری از پرطرفدارترین و متداول‌ترین انواع مودم آشنا کنیم.

مودم ADSL

در گذشته کاربران زیادی برای اتصال به اینترنت از مودم‌های ADSL استفاده می‌کرده‌اند؛ اما به‌مرورزمان و با پیشرفت تکنولوژی، مودم‌ها ارتقا پیدا کردند و مدل‌های تازه‌ای از آن‌ها وارد بازار شدند. مودم‌هایی که تازه به بازار وارد شدند، توانایی پشتیبانی از سرعت‌های بالاتری داشتند و همین ویژگی سبب به حاشیه رانده‌شدن این نوع مودم و جایگزین‌شدن آن با انواع به‌روزتر شد.

یکی از متداول‌ترین روش‌های اتصال به اینترنت، خرید مودم‌ADSL  به شمار می‌رود و یک نوع ساختار متنوع برای برقراری ارتباط دارد. مودم ADSL با بهره‌گیری از پورت تلفن همراه ابتدا به شبکه تلفن و پس از آن به سرویس‌دهنده اینترنت متصل می‌شود.

مودم ADSL پس از تأیید اطلاعات پیکربندی، پیش‌شرط‌های لازم برای اتصال به اینترنت را فراهم می‌کند. انتقال داده‌های تحت شبکه نیز از دو مسیر سیمی و بدون سیم انجام می‌شود.

مودم VDSL

باتوجه‌به زیرساخت‌های محدودی که در کشور ایران وجود دارد، استفاده از مودم‌های فیبر نوری و پس از آن تعداد کاربرانی که از این نوع مودم‌ها استفاده می‌کنند، بسیار اندک است.

شیوه عملکرد مودم VDSL شباهت زیادی به مودم‌ ADSL دارد. تفاوت این دو در این است که مسیر انتقال داده‌ها از ISP به منزل یا محل کار شما با استفاده از فناوری فیبر نوری به انجام می‌رسد. درنتیجه پهنای باند و سرعت ارتباط تحت شبکه در این نوع مودم به‌مراتب بیشتر از مودم ADSL است.

مودم وای‌مکس

فناوری اینترنت وای‌مکس نخستین بستر اتصال به اینترنت در ایران بود که بدون نیاز به استفاده از خط تلفن خدمات اینترنتی ارائه می‌کرد. مودم‌هایی که از این فناوری استفاده می‌کنند از طریق سیم کارتی که در داخلشان تعبیه شده است به اینترنت متصل می‌شوند و به همین دلیل نیازی به استفاده از خط تلفن ثابت و اشغال‌کردن آن ندارند.

این نوع از فناوری در سال 1389 شمسی (2011 میلادی) وارد ایران شد و به دلیل این که برخلاف سایر مودم‌هایی که تا آن زمان بین مردم متداول بود دارای آنتن خارجی نبود و با آنتن داخلی امکان اتصال به اینترنت را فراهم می‌کرد بسیار مورد استقبال کاربران قرار گرفت. مودم وای‌مکس پهنای باندی در حدود 30 تا 40 مگابیت در ثانیه برای کاربران خود فراهم می‌کند.

شرکت خدمات اینترنتی مبین‌نت اولین شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت وای‌مکس در ایران است و مدتی پس از آن شرکت ایرانسل به‌عنوان دومین ارائه‌دهنده اینترنت وای‌مکس فعالیت خود را  شروع کرد. با روی کار آمدن اینترنت نسل چهارم و زیرشاخه‌‎های آن، همچنین قیمت بالای استفاده از اینترنت وای‌مکس به‌مرورزمان تعداد کاربران  شرکت‌های مبین‌نت و ایرانسل در بخش وای‌مکس کاهش پیدا کرد. همین موضوع باعث شد پس از مدتی هیچ‌یک از دو شرکت دیگر از این فناوری پشتیبانی نکنند.

مودم‌ 3G و 4G

شیوه‌ی اتصال به اینترنت به‌وسیله‌ی مودم‌های 3G و 4G از طریق سرویس‌  و به‌صورت وایرلس انجام می‌شود. به این شکل که اپراتورهای ارائه‌دهنده‌ی خدمات تلفن همراه به وسیله‌ی قرار دادن چندین ایستگاه فرستنده‌ی امواج تمام شرایط لازم را برای ارائه‌ی اینترنت نسل سوم یا چهارم آماده می‌کند.

تفاوت این دو نوع فناوری فقط در میزان سرعت و پهنای باندی است که ارائه می‌دهند. فناوری نسبتا نوظهور 4G/LTE هم‌اکنون در ورژن‌های مختلفی عرضه شده است که در میزان پهنای باند هریک تفاوت‌هایی وجود دارد.

مودم TD-LTE

فناوری‌ای که مودم TD-LTE برای ارائه خدمات اینترنت از آن استفاده می‌کند بسیار شبیه به فناوری WiMAX است. اما بین این دو تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. برای مثال این نوع مودم توانایی ارائه اینترنت با سرعت بالاتری را دارد و به همین جهت تعداد کاربرانی که این نوع مودم را ترجیح بدهند نسبت به سایر انواع مودم بالاتر است.

فناوری‌ مودم TD-LTE  در دو نوع مودم قابل‌اجرا است: اول مودم‌هایی که با استفاده از تبدیل‌کننده (آداپتور) و جریان الکتریسیته کار می‌کنند و دوم مودم‌های پرتابل (قابل‌حمل) که با استفاده از باتری کار می‌کنند.  لازم به ذکر است که هر دوی این مودم‌ها قابل‌حمل هستند و برای کار نیازی به سیم تلفن ندارند. اما برای استفاده از مودم نوع اول بایستی از پریز برق استفاده شود.

نکته: توجه داشته باشید که پیش از انتخاب نوع سیم‌کارت برای اتصال به اینترنت ابتدا از آنتن‌دهی آن در منطقه‌ی موردنظر اطمینان حاصل فرمایید.

به‌طورکلی مودم‌هایی که از فناوری TD-LTE پشتیبانی می‌کنند، در دو نوع تولید می‌شوند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

نوع اول: مودم‌های Lock

مودم‌های Lock، به مودم‌هایی گفته می‌شود که تنها می‌توانند از سیم‌کارت‌های شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت پشتیبانی کنند؛ بنابراین چنانچه سیم‌کارت دیگری را در داخل این دستگاه قرار بدهیم، مودم از این پشتیبانی نخواهد کرد و در نتیجه اتصال به اینترنت از طریق مودم میسر نخواهد شد.

شرکت‎‌‌های ارائه خدمات اینترنت مبین‌نت و ایرانسل جزو نخستین شرکت‌هایی به شمار می‌آیند که فناوری TD-LTE را به ایران آوردند. این دو شرکت‌ در زمان فروش این دست فناوری‌ها و خدمات، مودم‌های مخصوصی را به کاربران خود ارائه می‌دهند که از این فناوری پشتیبانی می‌کند.

شرکت‌های مبین‌نت و ایرانسل به دلیل دارابودن حق انحصار این نوع مودم،  با تعبیه‌کردن نوعی از قفل‌های مخصوص بر روی مودم‌های خود آن‌ها را طوری برنامه‌ریزی کرده‌اند که باعث می‌شود بتوانند تنها با سیم‌کارت‌‌های مخصوص ارائه شده توسط همان شرکت کار کنند.

نوع دوم: مودم‌ Unlock

مودم‌های TD-LTE می‌توانند با انواع سیم‌کارت‌ها کار کنند و کاربران را به اینترنت متصل کنند، اما همان گونه که پیش‌تر نیز گفتیم شماری از شرکت‌ها بر روی مودم‌های خود قفل می‌گذارند تا کاربران قادر به استفاده از سیم‌کارت‌های شرکت‌های دیگر باشند. در غیر این صورت در حالت کلی این نوع از مودم‌ها قابلیت پشتیبانی از انواع سیم‌کارت‌ها را دارا هستند. به همین علت این مودم‌ها را Unlock می‌نامند.

سوالات متداول

در پایان این یادداشت به پاسخ برخی از پرسش‌های متداول در زمینه خرید مودم، انواع مودم و امکانات لازم برای اتصال به اینترنت از طریق مودم پرداخته‌ایم. در ادامه با ما همراه باشید و درصورتی‌که هنوز نقطه مبهمی دررابطه‌با مودم در ذهنتان باقی‌مانده است پاسخ آن را در میان پرسش و پاسخ‌های مطرح شده جستجو کنید.

آیا برای استفاده از مودم VDSL نیاز است سیم‌کشی کنیم؟

خیر؛ این نوع اینترنت بر روی بستر تلفن ثابت کار می‌کند و حتی درصورتی‌که نیاز به انجام سیم‌کشی در بیرون از خانه باشد، این خدمات توسط خود شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت انجام خواهد شد.

چه سؤالاتی باید از کارشناس نصب مودم بپرسیم؟

شماری از مهم‌ترین سؤالاتی که هنگام نصب مودم باید از کارشناس بپرسیم از قرار زیر است:

• اتصالات مودم به چه صورت است؟ بستگی به نوع مودم دارد؛ اتصالات مودم های TD-LTE و 4G از طریق سیمکارت بوده و نیاز به خط تلفن ندارد؛ اما مودم های ADSL تماما نیازمند خطوط تلفن و یا فیبر نوری هستند
• هر یک از چراغ‌های روی مودم چه چیزی را نشان می‌دهد؟ تعداد اتصالات پورت Lan ؛ نشانگر WIFI؛ تشخیص روشن یا خاموش بودن مودم
• اگر نخواهیم وای‌فای توسط افراد غریبه دیده شود چه باید بکنیم؟ باید در تنظیمات مودم در قسمت Wireless گزینه Hidde SSID انتخاب شود
• از چه روش‌هایی برای امن کردن وای‌فای خود استفاده کنیم؟ حتما باید WPS مودم خاموش باشد؛ همچنین SSID آن را نیز در حالت مخفی قرار دهید و کلمه عبور وایرلس نیز قدرتمند باشد
• چگونه وای‌فای را به‌گونه‌ای تنظیم کنیم که تنها چند وسیله خاص به آن متصل شوند؟ در قسمت تنظیمات مودم در قسمت MacAddress لیست دستگاه های مجاز را انتخاب کنید. با فعال سازی این گزینه دیگر دستگاه ها قادر به اتصال مودم نخواهند بود

دانستن پاسخ این پرسش‌ها باعث ایجاد یک تجربه کاربری رضایت‌بخش خواهد شد؛ بنابراین تلاش کنید حتی‌الامکان تمام آن‌ها را از کارشناس بپرسید و به‌دقت به پاسخ‌های او گوش کنید. حتی پیشنهاد می‌کنیم توسط یک دستگاه ضبط صدا فرایند پرسش‌وپاسخ را ضبط کنید تا هنگام نیاز به آن دسترسی داشته باشید.

تفاوت بین مودم و روتر چیست؟

در پاسخ به این پرسش به زبان ساده باید بگوییم مودم قادر است به‌صورت مستقیم و بی‌واسطه به اینترنت متصل شود؛ اما فرایند اتصال روتر به اینترنت متفاوت است. به‌منظور این که یک روتر بتواند به اینترنت وصل شود بایستی یک مودم میان آن و خطوط مخابرات شهری قرار بگیرد.

به‌علاوه یک مودم تنها قادر است یک دستگاه را به اینترنت وصل کند؛ اما روتر قادر است به شکل هم‌زمان چند دستگاه را اینترنت متصل کند. امروزه دستگاه‌هایی وجود دارند که مودم/روتر نام دارند و کاربران با استفاده از آن‌ها قادر خواهند بود از مزایای مودم و روتر به‌صورت هم‌زمان استفاده کنند.

هنگام خرید مودم کدام یک از انواع نو، استوک یا تعمیر شده را انتخاب کنیم؟

امروزه با فراگیرشدن پلتفرم‌های آنلاین خریدوفروش لوازم دست‌دوم، پیداکردن یک وسیله سالم اما کارکرده به کار ساده‌ و به‌صرفه‌ای تبدیل شده است. کافی است سری به یکی از آن‌ها بزنید تا با انبوه مودم‌های کم کارکرد و سالمی روبه‌رو شوید که برای فروش قرار داده شده‌اند.

البته خرید مودم دست‌دوم این ریسک را نیز به همراه دارد که بسیار قدیمی یا آسیب‌دیده باشد و شما در هنگام خرید باتوجه‌به ظاهر آن قادر به تشخیص سلامت اجزای داخلی آن نباشید.

باتوجه‌به این که مودم استوک یا دست‌دوم از نظر اقتصادی گزینه به‌صرفه‌تری است؛ اما پیشنهاد می‌کنیم در صورت نداشتن مشکل مالی مودم آکبند تهیه کنید تا در صورت بروز مشکل بتوانید آن را به فروشنده مرجوع کنید و مودم سالم دریافت کنید. در غیر این صورت مودم استوک نسبت به نوع دست‌دوم آن ارجحیت دارد.